Ρετινόλη: ιδιότητες, οφέλη, παρενέργειες, συμβουλές εφαρμογής, πώς να αποφύγεις τους ερεθισμούς και πώς να τους αντιμετωπίσεις
Η ρετινόλη συνεχίζει να είναι το πιο περιζήτητο συστατικό σε ορούς και κρέμες, παρόλο που πλέον βλέπουμε πολλά εναλλακτικά συστατικά εξίσου δραστικά να χρησιμοποιούνται σε αντιγηραντικά προϊόντα.
Οι οροί με ρετινόλη που συνδυάζουν και άλλα δυνατά συστατικά καλλυντικών όπως το υαλουρονικό οξύ αλλά και οι κρέμες με ρετινόλη, είναι κατηγορίες προϊόντων που βρίσκονται σχεδόν σε κάθε νεσεσέρ. Πολλοί όμως, τα χρησιμοποιούν κατά κόρον, χωρίς να γνωρίζουν όσα πρέπει για αυτό το δραστικό συστατικό, με αποτέλεσμα να έχουν παρενέργειες στο δέρμα ή να μην βλέπουν αποτελέσματα.
Εάν λοιπόν είσαι νέα στο skincare και μόλις τώρα άρχισες να δίνεις πολύ σημασία σε δραστικά συστατικά, αν υποφέρεις από ακμή και ψάχνεις μια λύση σε skincare προϊόντα ή αν άρχισες να παρατηρείς τον σχηματισμό των πρώτων λεπτών γραμμών στο πρόσωπο σου, διάβασε παρακάτω, γιατί όσα θα σου πούμε σήμερα, θα σε ενδιαφέρουν.
Ρετινόλη: τι είναι και τι κάνει
Τα ρετινοειδή είναι μια οικογένεια συστατικών, με προέλευση την βιταμίνη Α.
Η ρετινόλη, ανήκει στα ρετινοειδή και η κύρια λειτουργία της, είναι να βοηθά την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, λόγω του χαμηλού μοριακού βάρους και της βαθιάς εισχώρησης στην επιδερμίδα. Αναπλάθει την επιδερμίδα, μειώνει την λιπαρότητα και ως αντιοξειδωτική, καταστρέφει τις ελεύθερες ρίζες, παρέχοντας έτσι προστασία στην επιδερμίδα.
Είναι περισσότερο κατάλληλη για λιπαρές, ανθεκτικές και μεικτές επιδερμίδες, ενώ στις ξηρές και στις ευαίσθητες επιδερμίδες, μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση. Τα δερματικά προβλήματα στα οποία στοχεύει, είναι οι λεπτές γραμμές και ρυτίδες, η ακμή, οι πανάδες, οι δισχρωμίες, οι διεσταλμένοι πόροι και η υπερμελάγχρωση.
Πώς να την χρησιμοποιήσεις
Η ρετινόλη έχει μεγαλύτερη επίδραση σε προϊόντα που μένουν στην επιδερμίδα όπως τα σέρουμ, οι κρέμες και οι μάσκες. Αν χρησιμοποιείς κάποιο από αυτά, τα καθαριστικά προσώπου με ρετινόλη είναι περιττά.
Ρετινόλη με τι δεν συνδυάζεται
#1. Ρετινόλη με Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C έχει απολεπιστικές και αναπλαστικές ιδιότητες. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ταυτόχρονα να χρησιμοποιείς προϊόντα ρετινόλης. Και τα δυο απολεπίζουν αλλά ο λόγος δεν είναι αυτός. Το ένα συστατικό αλλάζει το PH του άλλου και έτσι μειώνεις την δραστικότητα και των δυο, ακυρώνοντας την θετική τους επίδραση. Εάν χρησιμοποιείς ρετινόλη το βράδυ, προϊόντα με Βιταμίνη C πρέπει αυστηρά να εφαρμόζονται μόνα τους τουλάχιστον μετά από 12 ώρες, άρα το πρωί.
#2. Ρετινόλη με ενεργό άνθρακα
Μπορείς κυριολεκτικά να προκαλέσεις χημικό έγκαυμα στην επιδερμίδα σου. Ο ενεργός άνθρακας απολεπίζει βαθιά την επιδερμίδα και σε συνδυασμό με την ρετινόλη, μπορούν να καταστρέψουν την ανώτερη στοιβάδα της επιδερμίδας. Σε καμία περίπτωση ποτέ, δεν πρέπει να τα συνδυάζεις, ακόμη και αν το ένα χρησιμοποιείται σε μορφή που δεν μένει στο δέρμα, όπως πχ. ένα σαπούνι με ενεργό άνθρακα για την καταπολέμηση της ακμής.
#3. Ρετινόλη με AHA/BHA
Η ρετινόλη με τα AHA δεν πρέπει να συνδυάζονται, γιατί απλά εκτελούν την ίδια διεργασία. Συνδυάζοντας οξέα με ρετινόλη, μπορείς να προκαλέσεις ερεθισμό και κοκκινίλες, καθώς και ξεφλούδισμα στην επιδερμίδα σου. Επιπλέον, επειδή και τα οξέα αλλά και η ρετινόλη, προκαλούν φωτοευαισθησία, το δέρμα σου μπορεί να γίνει υπερευαίσθητο στον ήλιο. Αν και ο συνδυασμός της με γλυκολικό οξύ -με εφαρμογή σε διαφορετικές μέρες- μπορεί να αυξήσει την βαθύτερη εισχώρηση της ρετινόλης, δεν συνιστάται σε ευαίσθητες επιδερμίδες.
#4. Προϊόντα μηχανικής απολέπισης με ρετινοειδή
Τα προϊόντα μηχανικής απολέπισης, ακόμη και αυτά που περιέχουν αυστηρά φυσικά συστατικά ή αυτά που φτιάχνεις με φυσικά υλικά στο σπίτι σου, απολεπίζουν την επιδερμίδα, μέσω της τριβής. Η εφαρμογή της ρετινόλης σε μια ήδη απολεπισμένη επιδερμίδα, μπορεί να προκαλέσει επιπλέον ερεθισμό. Εφόσον χρησιμοποιείς ρετινόλη, στην ουσία δεν χρειάζεσαι προϊόντα απολέπισης.
#5. Θεραπείες για την ακμή (Υπεροξείδιο του βενζολίου, Σαλικυλικό οξύ) και ρετινόλη
Κάποιες θεραπείες κατά της ακμής, όπως το υπεροξείδιο του βενζολίου, εξουδετερώνουν την δράση της ρετινόλης. Ο συνδυασμός αυτών των δύο συστατικών επομένως δεν έχει κανένα νόημα και επιπλέον μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Ακόμη και το σαλικυλικό οξύ που δίνουν για την θεραπεία της ακμής, μειώνει την δραστικότητα της ρετινόλης. Για αυτό και δεν έχει νόημα η ταυτόχρονη χρήση τους.
#6. Ρετινόλη και άλλα τρετινοΐνη
Ένα τεράστιο σφάλμα που μπορείς να κάνεις, είναι να χρησιμοποιήσεις ρετινόλη και φαρμακευτικά ρετινοειδή ταυτόχρονα. Όχι απλά μπορείς να προκαλέσεις ερεθισμό, κοκκινίλες ή ξηρότητα, αλλά και χημικό έγκαυμα, ακόμη και φωτοτοξική δερματίτιδα από το οποίο ίσως αργήσεις να επανέλθεις. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείς τρετινοΐνη, χωρίς την καθοδήγηση δερματολόγου.
Με ποια συστατικά να την συνδυάσεις
Τα προϊόντα με ρετινόλη μπορούν να είναι αρκετά ερεθιστικά για την επιδερμίδα. Η ταχεία αναγέννηση των κυττάρων, θέλει παράλληλα βαθιά ενυδάτωση και θρέψη. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να την συνδυάζεις με προϊόντα πλούσια σε κηραμίδια, πεπτίδια, υαλουρονικό οξύ, σκουαλένιο, γλυκερίνη, βιταμίνη Ε και προβιταμίνη Β5.
Ακόμη καλύτερα αποτελέσματα ενάντια στην ξηροδερμία δίνουν τα προϊόντα ρετινόλης, που περιέχουν και ενυδατικά συστατικά για ταυτόχρονη ενυδάτωση. Και πάλι όμως, δεν θα πρέπει να παραλείπεις το έξτρα βήμα της βαθιά ενυδατικής κρέμας.
Τα λάθη που κάνεις όταν χρησιμοποιείς ρετινόλη
#1. Δεν δίνει χρόνο για να δεις αποτελέσματα
Πολλές γυναίκες που χρησιμοποιούν προϊόντα με ρετινόλη σε χαμηλή συγκέντρωση, νομίζουν πως επειδή δεν βλέπουν ταχεία μεταβολή της κατάστασης της επιδερμίδας τους, πως η ρετινόλη που χρησιμοποιούν είναι πολύ ελαφριά και μεταβαίνουν πολύ γρήγορα σε προϊόντα υψηλής συγκέντρωσης ή τα συνδυάζουν με άλλα δραστικά προϊόντα για να δουν μεγαλύτερη και ταχύτερη διαφορά. Αυτό είναι λάθος, γιατί η ρετινόλη όπως και κάθε άλλο συστατικό δεν παρουσιάζει γρήγορα αποτελέσματα. Θα πρέπει να κάνεις υπομονή και να περιμένεις τουλάχιστον 3-4 μήνες για να αρχίσεις να βλέπεις διαφορά.
#2. Χρησιμοποιείς μεγάλη ποσότητα
Αν χρησιμοποιείς υπερβολική ποσότητα κρέμας ή gel, δεν θα δεις αποτελέσματα γρηγορότερα. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να ερεθίσεις την επιδερμίδα σου περισσότερο
#3. Δεν χρησιμοποιείς ενυδατική
Όπως είπαμε παραπάνω, η ρετινόλη θέλει παράλληλη ενυδάτωση και θρέψη. Αν δεν χρησιμοποιείς ένα από τα συστατικά που προαναφέραμε, αφήνεις την εξωτερική στοιβάδα της επιδερμίδας σου απροστάτευτη και σύντομα θα παρουσιάσεις ξηρότητα.
#4. Δεν χρησιμοποιείς SPF
Δε μπορώ να τονίσω αρκετά, πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή αντηλιακής με ελάχιστον δείκτη προστασίας SPF15. Αν δεν θέλεις να δεις τις πανάδες σου να χειροτερεύουν ή ακόμη χειρότερα να εμφανίσεις καινούριες, πρέπει απαραιτήτως να χρησιμοποιείς μια καλή κρέμα δείκτη προστασίας κάθε μέρα.
#5. Έχεις υπερβολικές προσδοκίες
Τα περισσότερα δραστικά αντιγηραντικά συστατικά περισσότερο προλαμβάνουν την δημιουργία ρυτίδων παρά να τις απαλύνουν. Στις λεπτές γραμμές έχουν μια ελαφριά επίδραση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δρουν θεραπευτικά. Για αυτό και πρέπει να τα εφαρμόζεις, από την ηλικία που αρχίσουν να κάνουν την εμφάνιση τους οι λεπτές γραμμές.
Παρενέργειες της ρετινόλης
Οι παρενέργειες από την λάθος χρήση της μπορούν να είναι από ήπιες μέχρι πολύ σοβαρές. Ερεθισμός, καύσος, αφυδάτωση, κοκκινίλα, κνησμός, ξεφλούδισμα, υπερμελάγχρωση και γενικότερη φλεγμονή της επιδερμίδας είναι οι ήπιες παρενέργειες, ενώ οι πολύ σοβαρές περιλαμβάνουν την δερματίτιδα, το χημικό έγκαυμα και την αλλεργία. Για αυτό και συνίσταται μεγάλη προσοχή κατά την χρήση της.
Πώς να αντιμετωπίσεις τους ερεθισμούς από ρετινόλη
- Αρχικά, διακόπτεις απευθείας την χρήση της μόλις νιώσεις την παραμικρή παρενέργεια
- Διακόπτεις την χρήση οποιουδήποτε άλλου συστατικού μπορεί να ερεθίσει την επιδερμίδα σου περαιτέρω, όπως για παράδειγμα επιθετικά καθαριστικά προσώπου και toners ακόμη και κρέμες που περιέχουν άρωμα
- Συνεχίσεις να εφαρμόζεις –γιατί ελπίζουμε πως το έκανες και κατά την χρήση της– πλούσια ενυδατική και θρεπτική κρέμα ημέρας.
- Πρωί και βράδυ, εφαρμόζεις Bepanthol. Αν στο ενδιάμεσο της ημέρας, νιώσεις την επιδερμίδα σου να “τραβά” εφαρμόζεις ξανά Bepanthol.
- Αν μετά από 24 ώρες συνεχίζεις να αισθάνεσαι άβολα το δέρμα σου, επισκέπτεσαι δερματολόγο
Γενικές συμβουλές εφαρμογής και προφύλαξης
- Μην χρησιμοποιείς αν είσαι έγκυος ή θηλάζεις
- Μην συνδυάζεις με άλλα ρετινοειδή, θεραπείες για ακμή ή με απολεπιστικά συστατικά και οξέα
- Την εντάσεις σταδιακά στην ρουτίνα περιποίησης ξεκινώντας με την χαμηλότερη συγκέντρωση. Χτίζεις σιγά-σιγά την συχνότητα εφαρμογής ώστε να δώσεις χρόνο στο δέρμα να συνηθίσει και να αυξήσει τις αντοχές του. Ξεκινάς με μια χρήση την εβδομάδα ή ακόμη και ανά 10 ημέρες και φτάνεις σιγά σιγά στην εφαρμογή διημέρου. Πιο συχνή εφαρμογή ρετινοειδών, είναι και πιο πιθανό να προκαλέσει ξηρότητα και ερεθισμούς.
- Ξεκινάς με την πιο χαμηλή περιεκτικότητα από 0,02%, ώστε να αποφύγεις ερεθισμούς, κοκκινίλες, ξεφλούδισμα και ξηροδερμία.
- Εφάρμοζε ρετινόλη αυστηρά μόνο το βράδυ ώστε να δοθεί ένα boost στο δέρμα και στην παραγωγή κολλαγόνου.
- Εφάρμοζε κάθε πρωί κρέμα με ελάχιστο δείκτη προστασίας SPF15 Συνιστούμε δείκτη προστασίας SPF30 για απόλυτη προστασία.
- Δεν παραλείπεις την εφαρμογή πλούσιας ενυδατικής με τα συστατικά που προαναφέραμε
- Ελάττωσε ή διέκοψε την εφαρμογή της το καλοκαίρι
- Κάνεις πρώτα ένα τεστ εφαρμογής σε ένα μόνο σημείο στο πρόσωπο σου πριν την εφαρμόσεις πρώτη φορά σε όλο το πρόσωπο
- Δώστε χρόνο στο προϊόν και όταν λέμε χρόνο, εννοούμε αρκετούς μήνες, μέχρι να δούμε αποτελέσματα. Η σύσφιξη ενός γηρασμένου δέρματος και η συρρίκνωση των πανάδων δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει εν μια νυκτί
- Δεν εφαρμόζουμε στην περιοχή των ματιών, προϊόντα που δεν έχουν σχεδιαστεί ειδικά για αυτή την περιοχή
- Πριν την ρετινόλη δεν χρησιμοποιούμε προϊόντα με βάση ελαίου, γιατί θα εμποδίσουν την εισρόφηση της
Εναλλακτικά συστατικά της ρετινόλης
Εναλλακτικά συστατικά για την ρετινόλη μπορούν να είναι το argireline, το bakuchiol, το φερουλικό οξύ, η τρετινοίνη με τα δύο πρώτα να είναι πιο ήπια και τα δύο τελευταία, πιο δραστικά. Η τρετινοίνη, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, χωρίς τις οδηγίες δερματολόγου.
